Wat is aquaplaning?

Aquaplaning is het moment waarop de auto het contact met het wegdek verliest omdat het overtollige water op de weg niet meer door de banden afgevoerd kan worden. Het is een levensgevaarlijke situatie. U verliest de controle over de auto, u weet niet meer hoe de wielen op de weg staan en remmen is zo goed als zinloos omdat de wielen geen contact hebben met het asfalt. Aquaplaning zorgt jaarlijks voor veel ongelukken en komt voornamelijk voor op het moment waarop het ineens hard begint te regenen.

Toch komt aquaplaning niet alleen voor wanneer het regent. Dit wordt vaak gedacht, maar is niet correct: aquaplaning komt voor op het moment dat er veel water op het wegdek ligt. Doorgaans gebeurt dit niet vaak in Nederland: het asfalt is zo samengesteld dat het water snel en relatief gemakkelijk af kan voeren. Dit geldt echter lang niet voor alle wegen, daarom is het altijd verstandig om op te letten wanneer u ziet dat het wegdek nat is. Vooral plassen met water zijn in dit opzicht gevaarlijk, zeker wanneer u niet kunt zien hoe diep de plas precies is.

Aquaplaning is overigens een misleidend begrip. De situatie waarbij u door smeltende of gesmolten sneeuw rijdt, kan ook zorgen voor aquaplaning. De situatie is gelijk: het profiel van de banden is niet in staat om het water af te voeren waardoor de wielen ‘gelift’ worden en de auto geen contact meer heeft met het wegdek. Concreet betekent dit dat aquaplaning in elk seizoen voor kan komen, bij elke auto en op elk type wegdek. En dat is precies waarom het zo verraderlijk is.

Wat kunt u doen bij aquaplaning?

Instinctief probeert u flink te remmen op het moment dat u aquaplaning opmerkt en u houdt alle gevaarlijke situaties in het oog, zoals tegenliggers en objecten die u niet wilt raken. Dat is vervelend: het is precies wat u niet moet doen namelijk.

Bij aquaplaning hebben de banden geen contact meer met het wegdek. Dit betekent dat het remmen zinloos én gevaarlijk is. Op het moment dat de banden wél contact krijgen met het asfalt, wilt u in staat zijn om te corrigeren. Plots hard remmen werkt dus averechts.

Daarnaast bewegen wij ons standaard in de richting waar we naar kijken. Kijkt u naar een tegenligger of betonblok, dan stuurt u daar onbewust op af. Wat u moet doen is het volgende: 

• Gas loslaten of minderen;
• Koppeling niet gebruiken;
• Probeer af te remmen op de motor;
• Kijk in de richting waar u heen wilt met de auto;
• Blijf rustig en denk zoveel mogelijk rationeel na.

Uiteraard is voorkomen beter dan genezen. Minder daarom uw snelheid wanneer u ziet dat het wegdek nat is en dat er plassen gevormd worden op de weg. Probeer waar mogelijk grote plassen te ontwijken en houd genoeg afstand tot uw voorganger. Let goed op de reacties vanuit het stuur. Merkt u dat er af en toe geen controle is, zorg er dan voor dat u snelheid mindert en de controle over het stuur houdt. Uiteraard is het kiezen voor de juiste banden een goede manier om aquaplaning te voorkomen: genoeg profieldiepte vergroot de kans dat de banden het water op het wegdek af kunnen voeren. Dit is echter geen garantie bij bijzonder heftige regenval. U kunt ervoor kiezen om een cursus te nemen. Zo weet u precies wat u moet doen wanneer u wel te maken krijgt met aquaplaning en het verhoogt uw gevoel van veiligheid tijdens het rijden bij regen of sneeuw.

Hoe herkent u aquaplaning?

Aquaplaning is tijdens het rijden gemakkelijk te herkennen: u kunt niet remmen, gas geven of sturen waarbij de auto reageert op uw handelingen. Meestal is aquaplaning eerst te herkennen door het ‘liften’ van de auto. U hebt letterlijk het idee dat de auto van de grond loskomt (wat in feite ook het geval is). Omdat de auto geen contact meer heeft met het wegdek, is het ingrijpen door gas te geven, te sturen of te remmen onmogelijk.

U kunt ook aquaplaning opmerken wanneer u stuurt, maar de auto hier niet op reageert. Kunnen de banden onder de auto het overtollige water niet afvoeren, dan heeft sturen geen effect meer. De banden komen dan haaks op de rijrichting te staan, zonder dat dit gevolgen heeft voor de richting waarin u rijdt. Hierin schuilt ook direct het gevaar: op het moment dat u wel weer grip krijgt en u niet weet in welke richting de wielen onder de auto staan, weet u letterlijk niet in welke richting de auto zal schieten.

Daarom is het belangrijk om altijd rustig te blijven wanneer u merkt dat er aquaplaning plaatsvindt. Aquaplaning is vervelend en gevaarlijk, maar niet onvermijdelijk. Merkt u dat u niet kunt remmen of sturen en heeft gas bijgeven geen zin? Dan is de kans groot dat er sprake is van aquaplaning.

Het risico op aquaplaning is groter wanneer het hevig regent, er plassen op de weg liggen of er sneeuw op het wegdek ligt. In deze situaties is het dus verstandig om extra voorzichtigheid in het verkeer te hebben omdat aquaplaning op de loer ligt. Het risico is groter met versleten banden, verkeerde banden of banden die weinig profiel over hebben of uitgehard zijn. Bij nieuwere en goede banden is het risico op aquaplaning uiteraard vele malen kleiner.

Wat kunt u doen tegen aquaplaning?

U kunt een aantal dingen doen om het risico op aquaplaning te verkleinen. Merkt u dat er veel plassen water op de weg liggen of ligt er sneeuw op het wegdek? Verminder uw snelheid, vergroot de afstand op uw voorganger en blijf rustig en oplettend rijden. Probeer waar mogelijk regenplassen en hogere hoeveelheden sneeuw te vermijden.

Rustiger rijden is vooral een sterke tip. Aquaplaning treedt namelijk uitsluitend op wanneer de groeven in de band niet meer in staat zijn om het overtollige water af te voeren. Bij een hogere snelheid moeten de groeven veel meer water verplaatsen dan bij een lagere snelheid. Concreet betekent dit dat het verminderen van uw snelheid het risico op aquaplaning aanzienlijk verkleint.

Waar u echter het beste mee kunt beginnen, is uw autobanden te laten controleren. Is er te weinig profiel aanwezig op de banden, dan zijn de groeven nooit in staat om grote hoeveelheden water af te voeren omdat er simpelweg niet genoeg ruimte is. Door te kiezen voor nieuwe autobanden met diepere (of meer) groeven, wordt de kans op aquaplaning kleiner.

Hebt u oudere banden onder de auto die nog genoeg profiel hebben? Ook dan kan er risico zijn op aquaplaning omdat de banden uitgehard of uitgedroogd zijn. Deze banden zijn minder elastisch en kunnen daardoor de wegomstandigheden niet meer optimaal aan. Welke leeftijd de bovengrens is, dat is afhankelijk per band. U kunt uw banden gemakkelijk na laten kijken door te kiezen voor Vandaag Auto’s, de plek waar u ook uw autobanden direct kunt laten vervangen wanneer uw huidige banden niet meer presteren. Met onze service rond het ophalen en terugbrengen van de auto hebt u hier overigens geen enkel omkijken naar. Zo weet u zeker dat u straks gewoon kunt rijden, ook wanneer het hevig sneeuwt of regent.